Rezerwa Federalna (w skrócie Fed) jest powszechnie uważana za jedną z najważniejszych instytucji finansowych na świecie. Odpowiada za politykę pieniężną oraz prawidłowe funkcjonowanie systemu bankowego w Stanach Zjednoczonych, w rzeczywistości jednak decyzje Fed dotyczące polityki monetarnej mają wpływ na gospodarki wielu państw poza granicami USA. W tym artykule przedstawimy historię powstania Fed i sprawdzimy, czy istotnie System Rezerwy Federalnej posiada największe repozytoria złota na świecie.
Krótka historia Fed
Głównym powodem powołania Fed było ukształtowanie i ustabilizowanie spójnego systemu monetarnego, gdyż w początkowej dekadzie XX wieku Stany przeżywały burzliwy okres finansowych panik, sezonowego braku gotówki i dużej liczby upadłości banków. Sprawiło to, że gospodarka amerykańska była ryzykownym miejscem dla międzynarodowych i krajowych inwestorów, którzy chcieli ulokować tam swój kapitał.
Panika finansowa z 1907 roku bezpośrednio poprzedziła prace nad utworzeniem Fed. Narodowa Komisja Monetarna, powołana w 1908 roku, miała zbadać przyczyny owej paniki oraz zaproponować naprawę systemu bankowego. Długoletnie obrady, w których brali udział możni świata finansów i polityki z sektora publicznego i prywatnego – w tym J.P. Morgan, senator przewodzący Narodowej Komisji Monetarnej, zastępca Sekretarza Skarbu, prezes National City Bank i wielu innych – zakończyły się rekomendacją utworzenia systemu bankowości centralnej. Ustawa o Rezerwie Federalnej została przyjęta przez Kongres 5 lat później, w 1913 roku.
Jak działa Fed?
Ustawa dała bankom Rezerwy Federalnej mandat maksymalizacji zatrudnienia i utrzymania inflacji na niskim poziomie oraz możliwość drukowania pieniędzy w celu zapewnienia stabilności gospodarczej. Instytucja otrzymała w ten sposób władzę nad podażą pieniądza, a co za tym idzie – nad gospodarką. Kontrolując stopy procentowe, Fed może sprawić, że kredyty dla przedsiębiorstw będą łatwe do uzyskania, co zachęci biznes do ekspansji i tworzenia miejsc pracy. Niestety, czynniki te zwiększają również inflację. Fed może spowolnić jej proces poprzez podniesienie stóp procentowych i spowolnienie gospodarki, jednocześnie powodując bezrobocie. Historia działań Fedu to odpowiedź każdego prezesa na centralne pytanie – inflacja czy bezrobocie?
Fed i złoto
Po co banki centralne trzymają złoto?
Jedną z podstawowych funkcji kruszcu dla banków jest dywersyfikacja ich rezerw. Banki są odpowiedzialne za waluty swoich krajów, a te mogą podlegać fluktuacjom wartości w zależności od postrzeganej siły lub słabości gospodarki. W przypadku Stanów Zjednoczonych i czasów powstania Fed w 1913 roku, to złoto było podstawą systemu monetarnego, a sytuacja gospodarcza w USA nie skłaniała do przypuszczeń, że kiedyś dolar będzie pełnił rolę dominującej waluty w handlu międzynarodowym. Relacja dolar-złoto była jasna – w pierwszej dekadzie XX wieku za uncję kruszcu można było otrzymać w zamian 20,67 dolara. To znacznie ograniczało możliwość zwiększania podaży dolarów. Wprowadzona w 1934 roku Ustawa o Rezerwie Złotej zakazywała posiadania kruszcu przez amerykańskich obywateli, a także dawała rządowi prawo do konfiskaty posiadanych zasobów. Doprowadziło to do zwiększenia parytetu wymiany do 35 dolarów. Administracja Nixona w latach 70-tych zakończyła ostatecznie romans narodu ze standardem złota, a zerwane połączenie uwolniło kurs metalu, który szybko zaczął piąć się w górę – w 1974 roku cena za uncję trojańską wynosiła już 195 dolarów.
Wspomniana Ustawa z 1934 roku wymagała od Systemu Rezerwy Federalnej przeniesienia własności całego posiadanego kruszcu- głównie w postaci sztabek złota – do Departamentu Skarbu. W zamian za to Sekretarz Skarbu wydał Rezerwie Federalnej certyfikaty na ilość przekazanego złota. Złote certyfikaty są bezterminowo denominowane w dolarach amerykańskich, a ich wartość oparta jest na ustalonej przez prawo ustawowej cenie metalu w momencie emisji certyfikatów. Od 1973 roku cena ta utrzymuje się na stałym poziomie 42,22 USD za uncję trojańską.
Obecnie Stany Zjednoczone posiadają największe na świecie rezerwy złota – około 8140 ton kruszcu, jak wynika z danych udostępnionych przez World Gold Council (Światowa Rada Złota). Drugie miejsce na “złotym podium” zajmują Niemcy, które posiadają 3300 ton złota, trzecie miejsce dzierżą Włochy, z 2 451,8 ton kruszcu w skarbcach.
Jeśli jednak spojrzymy na roczny bilans Fed, znajdziemy w nim pozycję „Gold Stock” wartą „jedynie” 11 miliardów dolarów – to niewielka kwota dla instytucji, która posiada ponad 8 tysięcy ton złota. Gdy jednak pomnożyć ilość uncji przez cenę 42,2 USD, otrzymamy 11 mld dolarów. Przy uwzględnieniu aktualnych notowań złota, kwota bilansu gwałtownie by wzrosła. Trzeba przy tym pamiętać, że to, co raportowane jest jako „Gold Stock”, jest w istocie zbiorem papieru, na którym Sekretarz Skarbu wypisał „obietnicę”, że dokument jest substytutem złota fizycznego. To skłania do zadania pytania, czy System Rezerwy Federalnej istotnie jest największym repozytorium złota na świecie, skoro fizycznego złota tam (ponoć) nie ma?
Złote sztabki – gdzie kupić?
Sztabki złota są domeną nie tylko banków centralnych. Obok monet bulionowych należą do najczęściej wybieranych produktów metali lokacyjnych na świecie. Produkty najlepiej jest nabyć tylko u renomowanych dealerów, zajmujących się sprzedażą złota, takich jak 79 Element, który oferuje produkty prosto od dystrybutorów i certyfikowanych producentów metali szlachetnych.